Wykrywanie przypadków sarkopenii wśród pacjentów geriatrycznych: skuteczność analizy bioimpedancji w porównaniu do absorpcjometrii podwójnej energii promieniowania rentgenowskiego

J. Reiss, B. Iglseder, M. Kreutzer, I. Weilbuchner, W. Treschnitzer, H. Kässmann, C. Pirich, R. Reiter

BMC Geriatr. 2016;16(1):52

Sarcopenia jest częstym problemem geriatrycznym związanym z występowaniem poważnych niekorzystnych zdarzeń zdrowotnych. Europejska Grupa Robocza ds. Sarkopenii u Osób Starszych (the European Working Group on Sarcopenia in Older People, EWGSOP) proponuje różnorodne metody służące wykrywaniu przypadków sarkopenii. Dane dotyczące porównania różnych strategii metodologicznych rozpoznawania sarkopenii u osób starszych są jednak nieliczne.

W grupie 60 starszych pacjentów dokonano pomiaru prędkości chodu, siły ścisku dłoni oraz masy mięśniowej z zastosowaniem zarówno absorpcjometrii podwójnej energii promieniowania rentgenowskiego (DXA), jak również analizy bioimpedancji (BIA), zgodnie z zaleceniami EWGSOP. Pomiary masy mięśniowej metodą DXA i BIA zostały porównane w modelu regresji liniowej oraz testem Bland-Altmana. Za pomocą analizy zgodności i statystyki kappa porównano wyniki otrzymane metodą DXA i BIA, które w oparciu o algorytm wykrywania sarkopenii zaproponowany przez EWGSOP, klasyfikowały pacjentów jako mających prawidłową masę mięśniową lub obniżoną masę mięśniową i sarkopenię. Ostatecznie, w oparciu o założenie hipotetyczne, że podejście diagnostyczne oparte o badanie DXA stanowi model referencyjny w rozpoznawaniu sarkopenii, oceniono skuteczność badania BIA.

Wynik pomiaru masy mięśniowej uzyskany metodą BIA korelował silnie z wynikiem DXA (r> 0,9), choć metoda BIA zawyżała wyniki pomiarów. Średnia różnica pomiędzy wynikami uzyskanymi metodą DXA i BIA wyniosła -1,30 kg (p < 0,001) dla szacunków pochodzących z kończyn górnych i dolnych oraz -2,33 kg (p < 0,001) dla szacunków całkowitej masy mięśniowej. Przy założeniu zastosowania punktu odcięcia dla sarkopenii opartego na metodyce BIA, zgodność pomiędzy ocenami metodą DXA i BIA wyniosła w najlepszym wypadku 80% (podział na osoby o prawidłowej i niskiej masie mięśniowej). Wstępna ocena funkcjonalna przeprowadzana w oparciu o algorytm EWGSOP dla rozpoznawania sarkopenii, ograniczyła konieczność wykonywania pomiarów masy mięśniowej o 37%, niemniej jednak nieistotnie wpłynęła na zgodność pomiędzy wynikami pomiarów w oparciu o metodykę DXA i BIA. 

Komentarz: Lekarze praktycy powinni mieć świadomość, że w populacji pacjentów geriatrycznych wyniki pomiarów masy mięśniowej (podział na osoby z prawidłowa i niska masą mięśniową), wykonywanych w oparciu o metodykę BIA różniły się istotnie od wyników pomiarów metodą DXA przeprowadzanych w oparciu o algorytm EWGSOP dla rozpoznawania sarkopenii.  W omawianym badaniu pilotażowym wykazano, że badanie BIA błędnie klasyfikowało 1 na 6 starszych pacjentów, w sytuacji, gdy za punkt odniesienia przyjmowano ocenę DXA.